Bijbelse inspiratie
Bijbelse inspiratie - Tekstuele varianten en hun invloed op de Bijbel
Bart Ehrmans prima werk over de tekstkritiek geeft ons, met betrekking tot de Bijbelse inspiratie, een zware overdrijving van de negatieve invloed van tekstuele varianten op de integriteit van het Nieuwe Testament. Zijn conclusie (rechtstreeks en impliciet) is dat het bestaan van "talrijke" tekstuele varianten gelijk moet staan aan het bestaan van "talrijke" problemen in de belangrijkste doctrines van het Christelijke geloof.
Aan het einde van zijn boek "Misquoting Jesus" (oftewel "De evolutie van de Bijbel") vat Ehrman zijn bevindingen als volgt samen:
- “Hoe meer ik de traditie van de manuscripten van het Nieuwe Testament bestudeerde, hoe meer ik mij realiseerde hoe radicaal de tekst door de jaren heen is veranderd door kopieerders, die niet alleen een schrift overleverden, maar deze ook veranderden. We moeten duidelijk stellen dat de meeste van de honderdduizenden tekstuele veranderingen die we in onze manuscripten aantreffen volkomen onbelangrijk of neutraal zijn, of geen ander werkelijk belang hebben dan ons te tonen dat sommige kopieerders niet konden spellen en zich niet beter konden concentreren dan de rest van ons. Maar het zou verkeerd zijn om te stellen - zoals mensen soms doen - dat de veranderingen in onze tekst geen echte gevolgen hebben voor de betekenis van de teksten of voor de theologische conclusies die we hieruit kunnen trekken. We hebben feitelijk gezien dat juist het tegenovergestelde het geval is."
“In sommige gevallen staat de betekenis van de tekst zelf op het spel, afhankelijk van hoe je een tekstueel probleem oplost: was Jezus een boze man [Marcus 1:41]? Was hij volledig onstabiel toen hij oog in oog met de dood stond [Hebreeën 2:8–9]? Vertelde hij Zijn discipelen dat ze gif konden drinken zonder hierdoor gedeerd te worden [Marcus 16:9–20]? Liet hij een overspelige vrouw vrijuit gaan met niets meer dan een milde waarschuwing [Johannes 7.53–8.11]? Wordt de doctrine van de Drie-eenheid wel expliciet in het Nieuwe Testament onderwezen [1 Johannes 5:7–8]? Wordt Jezus feitelijk wel de "enige God" genoemd [Johannes 1.18]? Geeft het Nieuwe Testament aan dat zelfs de Zoon van God zelf niet weet wanneer het einde zal komen [Matteüs 24.36]? De vragen blijven maar komen en komen en al deze vragen hebben te maken met hoe we de problemen oplossen die we aantreffen in de traditie van de manuscripten en hoe ze aan ons zijn overgeleverd.”1
In de eerste helft van zijn boek stelt Ehrman de academische discipline van de Nieuwtestamentische tekstkritiek aan ons voor. In de tweede helft van zijn boek concentreert Ehram zich op enkele specifieke tekstuele problemen van het Nieuwe Testament. Hier, in de conclusie van zijn boek, vat Ehrman zijn zeven belangrijke, twijfelachtige teksten samen en verkondigt vervolgens: "De vragen blijven maar komen en komen..."
Feitelijk blijven de vragen niet komen en komen. De zeven probleemteksten die Ehrman aanhaalt zijn dezelfde probleemteksten die Bijbelse Schriftgeleerden al decennia lang hebben opgemerkt2. Laten we deze zeven teksten eens bekijken...
Marcus 16:9-20 - De laatste twaalf verzen van het Evangelie van Marcus
Johannes 7:53-8:11 - Pericope Adulterae
1 Johannes 5:7-8 – De “Drie-eenheidsformule”
Marcus 1:41, Hebreeën 2:9, Johannes 1:18, Matteüs 24:36
Bijbelse inspiratie - Mijn eenvoudige conclusie
Bart Ehrman heeft onze huidige popcultuur dezelfde tekstregels voorgeschoteld die Nieuwtestamentische Schriftgeleerden (jawel, zelfs de evangelische Schriftgeleerden) al jarenin hun voetnoten hebben opgenomen als problematische of later toegevoegde passages. Deze zelfde Schriftgeleerden zijn het er ook al jaren over eens dat deze tekstuele variaties/toevoegingen geen enkele belangrijke leer van het Christelijke geloof beïnvloeden. Het is opmerkelijk dat juist de discipline van de tekstkritiek de Schriftgeleerden in staat heeft gesteld om deze varianten en vergissingen te identificeren en te corrigeren. De tekstkritiek heeft ons in de afgelopen honderd jaar zelfs de beste, meest betrouwbare Bijbelvertalingen ooit opgeleverd!
In mijn ogen hebben Ehrman en zijn uitgever een boek uitgebracht in het genre van de Da Vinci Code.
- Een geestige, geloofwaardige en provocerende Schriftgeleerde heeft het grote publiek eindelijk op de hoogte gebracht van een goed bewaard gehouden academisch geheim. De "samenzwering" die de gelovige massa's altijd is onthouden is nu eindelijk geopenbaard.
Voetnoten:
1 'De evolutie van de Bijbel', 208. [Nadruk door mij toegevoegd. Ik heb ook de verwijzingen naar de Schriftteksten tussen haken toegevoegd, zodat ik ze later een voor een kan behandelen.]
2Op een andere plaats in zijn boek citeert Ehrman Marcus 16:9-20 en Johannes 7:53-8:11, veruit de langste en bekendste tekstuele 'problemen' in het Nieuwe Testament, om uitgebreid te verkondigen dat deze twee Schriftteksten "slechts twee van duizenden plaatsen representeren waarin de manuscripten van het Nieuwe Testament door kopieerders werden gewijzigd”. Het spijt me, maar het gebruik van deze twee Schriftteksten als "representaties" van de duizenden andere tekstuele problemen is op zijn zachtst gezegd een misleidende overdrijving. In een poging om inschikkelijk te zijn voegt Ehrman hieraan toe: "Hoewel de meeste andere veranderingen niet op dezelfde schaal zijn, bestaan er toch veel significante wijzigingen (en nog veel meer insignificante wijzigingen)…”. Deze uitspraak is wederom misleidend. Het tekstuele probleem dat hier het dichtst bij in de buurt komt in de hele Schrift bestaat uit twee verzen in 1 Johannes 5:7-8. Daarom zou “de meeste andere veranderingen” eigenlijk moeten zijn: “alle andere veranderingen”.
Wat is uw reactie?
